Амур (кунакханә)

Истәлекле урын
«Амур» кунакханәсе
Кунакханәнең Мәскәү урамыннан күренеше
Урын	Казан: Мәскәү урамы, 70
Лаихә авторы	П.Е. Аникин (архитектор)
Төп даталар: 1864 ел — Бинаны төзү 2012 ел — Бинаны үзгәртеп кору
Халәт	Республикакүләм әһәмияткә ия мәдәни мирас
[[:commons:Category: Amur Hotel building (Kazan) Викиҗыентыкта\|«Амур» кунакханәсе]] Викиҗыентыкта

«Амур» кунакханәсе, яки Юнысовларның табыш китерүче йорты — XIX гасыр азагында — XX гасыр башында Казанда эшләгән кунакханә. Республикакүләм әһәмияткә ия татар архитектурасы истәлеге. Инкыйлабка кадәр кунакханәдә татар мәдәниятенең күренекле вәкилләре яшәгән яки тукталган. 1912-1918 елларда «Кояш» газетасы мөхәрририяте урнашкан булган.

Тарих

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1864 елда сәүдәгәрләр Исхак һәм Ибраһим Гобәйдулла улы Юнысовлар акчасына архитектор Павел Евграф улы Аникин (1827-1890) проекты буенча Казан шәһәренең түбәнге өлешендә, Кабан күленә якын урында, элекке Печән базары мәйданы янында төзелгән. Печән базары мәчетен параметры буенча әйләндереп алган «Болгар» номерлары, Апаков номерлары, Кәрәван-сарай белән бер рәттә тора.

Инкыйлабка кадәр төрле елларда әлеге кунакханәдә татар мәдәниятенең күренекле вәкилләре (Габдулла Тукай, Фатих Әмирхан, Габдулла Кариев, Сәхипҗамал Гыйззәтуллина-Волжская һ.б.) яшәгән яки тукталган. 1912-1918 елларда көндәлек татар «Кояш» газетасы мөхәрририяте урнашкан булган.

Инкыйлабтан соң бинада Таткниготоргның 21нче санлы китап кибете урнаша.

XXI гасыр башында бина ASG ширкәтенә тапшырыла^[1]. Төзәтү эшләре беткәч, бинада янәдән кунакханә ачу күзаллана.

Бина

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

XX гасыр башы кунакханәләре өчен эчке ишегалды, келәтләре, беренче катында кибетләре белән төзелгән бина үрнәге. Кирпечтән өч катлы итеп модерн стилендә төзелгән. Планы буенча фасадка перпендикуляр төшкән параллелограммны хәтерләтә. Икенче, өченче катларда — торак бүлмәләр. Төп фасадта кулланылган бизәкләрдә ныклы симметрия сакланган. Өченче кат тәрәзәләре, дүртешәрләп, өстән кирпеч пояс белән берләштерелгән.

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

↑ Гостиница «Амур» помнит Габдуллу Тукая. Информационный портал «Мир искусств», 20.08.2017

к б ү Габдулла Тукайның тормышы, иҗаты һәм хәтере
Биография	Балачак • Җаек чоры • Казан чоры • Соңгы көннәр
Урыннар	Кушлавыч • Кырлай • Өчиле • Җаек • Казан (Мәскәү урамы, 60) • Уфа • Әстерхан • Гурьевка • Троицк • Санкт-Петербург • Нижгар
Оешмалар	«Болгар» номерлары • «Амур» кунакханәсе • «Казан» кунакханәсе • Шәрык клубы • Кызыл мәчет • Мотыйгия мәдрәсәсе • Клячкин шифаханәсе
Гәҗит-журналлар	«Аң» • «Әл-ислах» • «Әл-гасрел җәдит» • «Уклар» • «Фикер» • «Ялт-Йолт» • «Яшен»
Даирәсе	Фатих Әмирхан • Хөсәен Ямашев • Кәбир Бәкер • Әхмәтвафа Бәхтияров • Галиәсгар Камал • Солтан Рахманколый • Гафур Коләхмәтов • Сәгыйть Сүнчәләй • Кәшшаф Патии • Мотыйгулла Төхфәтуллин • Камил Мотыйгый • Шиһаб Әхмәров • Хәбибрахман Зәбири • Фаизә Шәмсетдинова • Шәрифә карчык
Тукай иҗаты	Шигърият • Проза • Публицистика • Балалар әдәбияты • Халык әдәбияты
Тукай иҗатын өйрәнүчеләр	Әхмәт Фәйзи • Хәсән Туфан • Сибгат Хәким • Ибраһим Нуруллин • Иван Пехтелев • Зәкия Рәсүлева • Гөлзада Бәйрәмова • Госман Хәбибуллин • Фәрит Яхин • Мөҗип Низамиев • Гүзәл Төхвәтова
Тукайчы – рәссамнар	Хаҗиморат Казаков • Фәйзрахман Әминов • Тавил Хаҗиәхмәтов •
Хәтер	Аэропорт • Бүләге • Китапханә • Мәгариф оешмасы • Мәйдан • Музейлар (Казан • Җаек • Кушлавыч • Яңа Кырлай) • Вокаль-симфоник поэма • Район • Скверлар (Казан • Чаллы) • Туристик сукмак • Урамнар (Казан • Чаллы • Минзәлә • Уфа • Әлмәт • Белорет • Бөре • Ишембай • Мәләвез • Октябрьски • Стәрлетамак • Нур-Солтан) • Филармония • Һәйкәлләре (Казан (1956) • Казан (1958) • Мәскәү • Санкт-Петербург • Түбән Кама (1991) • Түбән Кама (1992) • Уфа • Чаллы • Чиләбе • Әстерхан • Барда • Әлмәт (1967) • Яңа бистә (Тукай районы))

Казанның истәлекле урыннары

к б ү Казан кирмәне
Сөембикә манарасы \| Изге Рух иңү чиркәве \| Ару хәбәр чиркәве \| Кол Шәриф мәчете \| Спас-Яктырылу кәшишханәсе\| Спас манарасы

Гыйбадәт корылмалары

Әҗем мәчете |

Казан синагогасы |

Ватандашлар мигъмарияте

Александр пассажы |

Хөррият|

Музейлар һәм театрлар

к б ү Һәйкәлләр, мемориаллар һәм зиратлар
Һәйкәлләр:	Державин һәйкәле \| Муса Җәлил һәйкәле \| Лобачевский һәйкәле \| Тукай һәйкәле (Театр тыкрыгы) Тукай һәйкәле (Тукай мәйданы) \| Шаляпин һәйкәле \| Лев Толстой һәйкәле \| башка һәйкәлләр. \| Казанны басып алучыларга һәйкәл \|
Мемориаллар:	Җиңү паркы мемориалы \| Дан скверы мемориалы \| 1 Май мәйданы мемориалы \| Горький паркы мемориалы
Зиратлар:	Арча зираты \| Мөселман зираты \| Яңа бистә зираты \|

Парк һәм скверлар

Казан зооботбакчасы |

башка парклар

к б ү Заманча корылмалар
Метро \| Миллениум күпере \| Игенчеләр сарае \| «Казан» ММҮ \| Цирк \| Ипподром \| «Пирамида» \| «Туган авылым» \| Барлык диннәр гыйбәдәтханәсе \| Универсиада-2013 объектлары \| фонтаннар \|